hechting en wennen in de kinderopvang

Deze blog is inmiddels verouderd door nieuwe wetgeving. Lees hier de nieuwe.

hechting baby kinderdagverblijf
In dit kinderdagverblijf worden leidsters opgeleid om de kindjes te dragen.

Veel jonge moeders die ik tegenkom worstelen ermee: hoe moet het straks als mijn baby naar het kinderdagverblijf gaat? Zeker als jij je kindje veel bij je draagt vraag je je af of het je niet zal missen als je straks weer aan het werk gaat. En kan het wel wennen aan alle nieuwe gezichten en een andere omgang dan het thuis gewend is? In deze blog kom je meer te weten over het onderzoek dat er gedaan is naar hechting in de kinderopvang. Een volgende keer vertel ik je graag meer over mijn eigen ervaring met onze drie kinderen – met vallen en opstaan leerde ik wat goede opvang is. Ik hoop je met deze blogs een stuk van mijn zoektocht te kunnen besparen!

Laat vooral hieronder ook weten wat jouw ervaringen zijn met kinderopvang, en tegen welke vragen je aanloopt.

Wat zeggen de experts?

Er is goed nieuws en er is slecht nieuws. Het goede nieuws is dat baby’s zich prima kunnen hechten aan drie tot vier verschillende volwassenen. Naast de moeder en meestal de vader is er dus zeker ruimte voor nog één of twee andere verzorgers waar een kindje zich veilig bij kan voelen en zich goed bij kan ontwikkelen. Kinderen kunnen ook zeker wennen aan meerdere opvoedstijlen: “papa is wat wilder, en mama wat rustiger; thuis slaap ik in de draagdoek, de oppas komt naast mijn bedje zitten”. En zeker als je kindje wat ouder is vormt dit een echte verrijking in zijn leven; iets dat jij hem thuis moeilijker kunt bieden. Andere kindjes om mee te spelen, andere volwassenen, andere activiteiten en vers speelmateriaal.

Maar dan het slechte nieuws, en ik kan me voorstellen dat je dat je op dit moment liever niet wilt horen: eigenlijk zijn alle experts het er wel over eens dat de kwaliteit van de babyopvang in Nederland onder de maat is – gemiddeld gesproken. Lees bijv. de artikelen van Marilse Eerkens. Ouders gaan ervan uit dat de basiskwaliteit goed is maar dat is hij helaas heel vaak niet. De experts hangen dat liever niet aan de grote klok om ouders geen schuldgevoel te geven. Leidsters doen meestal echt hun best en kunnen er ook niets aan doen – ze hebben het heel druk. Dit zijn de 5 criteria waaraan goede babyopvang zou moeten voldoen volgens het Nederlands Jeugd Instituut:

  • Goede verzorging (voeden, verschonen, slapen, pijn opheffen)
  • Veel één-op-één interactie met een volwassene (voor veiligheid en hersenontwikkeling)
  • Stress reductie door een volwassene (tegen schade aan hersenontwikkeling)
  • Extra bescherming van baby’s met een prikkelbaar temperament (die snel huilen/ schrikken of zieke baby’s)
  • Stimulering van de brede ontwikkeling (samen spelen, speelgoed aanreiken, naar buiten gaan)

Op veel kinderdagverblijven wordt alleen aan de eerste voorwaarde écht goed voldaan. Dat is ook logisch, omdat voor alle andere voorwaarden meer leidsters nodig zijn, en leidsters zijn duur. Een leidster kan eigenlijk maximaal voor 3 baby’s zorgen. Dit is onbetaalbaar op een kinderdagverblijf helaas; de normale verhouding is een leidster op 4/5 baby’s.

Wat moet je daar nu mee?

Het is niet mijn bedoeling om jou als ouder een schuldgevoel aan te praten, of te zeggen dat moeders niet zouden moeten werken. Het is jammer dat de omstandigheden het zo moeilijk maken om goede zorg voor je kindje te combineren met je carrière. Het verlof in Nederland is veel te kort!. Als ouders zouden we eigenlijk de barricades op moeten – je zou bijv. lid kunnen worden van stichting de Geboortebeweging. Maar goed, je hebt nu een baby en dit is de realiteit. Wat kun je doen? Ideaal is het als je de eerste 6 maanden bij je kindje kunt blijven, daarna een maand de tijd kunt nemen om te wennen, en dan nog een paar maanden je kindje wat eerder op kunt halen (vanaf 15.00 neemt de stress toe). Je zou hiervoor je ouderschapsverlof en/of dat van je partner kunnen gebruiken.

Verder zou je kunnen kijken welke vorm van opvang het dichtste in de buurt komt bij jouw ideaal. Is er bijvoorbeeld een crèche in de buurt waar de nadruk niet ligt op flexibiliteit maar waar ze juist vaste opvangcombinaties bieden, zodat je kindje steeds dezelfde leidster treft waar hij zich aan kan hechten? Hebben ze slaapkamers waar weinig baby’s bij elkaar slapen (max. 4) zodat ze elkaar niet wakker maken? Zie je dat de leidsters alle kindjes in de gaten hebben, ook de stillere? Kiezen ze bewust voor kleine groepen en extra leidsters dan is dat zeker een pre, ook al is dat misschien wat duurder. Wat ook helpt om stress te verminderen: als ze bereid zijn je kindje af en toe te dragen en wat vaker een (kleine) voeding te geven. Sommige opvangorganisaties volgen een workshop dragen en dat vind ik een super ontwikkeling!

Of misschien is er een gastouder in je buurt waar je vertrouwen in hebt (Drakepit is een opvangorganisatie waar ik zelf goede ervaringen mee heb)? Een oppas aan huis is ook een mogelijkheid natuurlijk, of opvang binnen de familie. Oriënteer je zeker ook eens via de vereniging BOinK speciaal voor ouders met een kindje in de opvang.

Als jouw kindje prikkelbaar is, prematuur geboren of ziek, is dat een extra reden om zolang mogelijk te wachten en te kiezen voor kleinschalige opvang.

En het wennen dan?

Wennen aan de nieuwe leidster(s) is voor je kindje van groot belang. Jij bent zijn veilige haven: zijn hechtingsfiguur. Als jij erbij bent kan hij zich gaan hechten aan een nieuwe persoon, maar zonder jou is dat veel moeilijker. Hij moet dan zonder die veilige haven een nieuwe omgeving leren kennen. Dit kan stress oproepen, en deze stress is moeilijk te kalmeren, juist omdat hij zich nog niet heeft kunnen hechten aan een nieuw veilig persoon. Ideaal is als je een maand de tijd kunt nemen om op te bouwen en in het begin aanwezig kunt zijn bij de opvang. Zelfs als volwassene vinden de meesten van ons het nog heel fijn om samen met een bekende naar een feestje toe te gaan waar we niemand kennen!

Onder wennen verstaan de meeste crèches je kindje korter brengen en zo de tijd in de opvang opbouwen. Sommige zullen het een goed idee vinden dat je er langer bij blijft. Bij anderen zul je in gesprek moeten en moeten uitleggen waarom je dit wilt. Je kunt verwijzen naar het document van het NJI voor een goede wetenschappelijke onderbouwing.

Ik ben heel benieuwd hoe jij hier tegen aan kijkt. Laat me je reactie hieronder weten, en help andere ouders ook weer met jouw ervaring!

En mocht je meer willen weten, maak dan een afspraak voor een consult, en ik denk met je mee!

21 reacties

  1. Hoi Rachel,
    Ik vind je blog super interessant om te lezen. Wij hebben zelf een dochter van 2 jaar die nogal moeite heeft met wennen op de opvang. Op de baby groep heeft dit een hele tijd geduurd en nu is zij sinds 2 maanden naar de peutergroep en biedt ze zoveel weerstand dat mijn vriend en ik er ook over alternatieven zitten na te denken. Ik vind het wel heel moeilijk, want je weet gewoon niet wat het beste is. De medewerkers en kindjes ogen heel lief, maar ze vindt het gewoon spannend geeft ze aan. Nu denken wij aan een gastouder, al zal ze daar natuurlijk ook aan moeten wennen. We gaan eerst nog met de opvangleidsters in gesprek deze week. Mocht je tips hebben hoor ik dit graag! Groetjes Sabina

  2. Hallo,

    Mijn kdv belde en gaf door dat mijn zoon van 3,5 maand niet goed kan wennen. Hij vraagt continu aandacht. Hij slaapt niet uit zichzelf en wil steeds aandacht. En sommige dagen kunnen zij niet veel aandacht geven omdat de groep heel druk is. Ze zeggen ook dat hij uit zichzelf moet slapen. Ze zeggen dat hij nog niet goed gewend is. Daarnaast drinkt hij zijn flesje niet in 1 x leeg. Hij voelt zich nog niet op zijn gemak, dus ze willen hierover praten, zodat we een routine kunnen maken voor hem zodat wij dat kunnen aanhouden. Ik wil goed voorbereid het gesprek ingaan, graag uw advies.

    1. Beste Chishty, wat vervelend dat je zoon het moeilijk lijkt te hebben op het kinderdagverblijf. Heb je iets aan de tips in de blog hierboven? Die kun je zeker gebruiken voor je voorbereiding. Sinds 1 januari is er een nieuwe wet die zegt dat er op iedere drie baby’s één leidster moet zijn. Kunnen ze hem nu meer aandacht geven of blijft het lastig? Het lijkt me heel goed dat het kinderdagverblijf dit ziet bij je zoon en het wil bespreken, dat vind ik echt een goed teken! Misschien is dit verblijf op dit moment niet de best passende oplossing voor jouw zoon, of misschien kunnen ze dingen aanpassen zodat het beter past. Dat is alleen te ontdekken door met elkaar in gesprek te gaan. Als je wilt, mag je ook altijd een keer met me praten om dit gesprek voor te bereiden, dan kun je een (Skype) consult boeken. Of je kunt bellen met de verening BoINK voor ouders in de kinderopvang. Veel succes!

  3. Ik schrok mij ook te pletter toen ik voor het eerst bij een kinderdagverblijf was gaan kijken. Wat een snelheid, de wijze waarop de zorg gebeurt alsof het volstrekt gewoon is om zo vluchtig met kindjes om te gaan. Kleine baby’s liggen er op de grond, peuters die dan reusachtig lijken opeens spelen er rond terwijl ik dacht ‘ojee valt er niet opeens één bij het spelen op een kwetsbaar kleintje op de grond?’. Tja toen zag ik een papa zijn kind komen ophalen met de telefoon in de hand weglopen met peuter voor zich uit hollend. Dan denk Ik, het kan best een momentopname zijn maar probeer dan tenminste bij een dagdeel of delen niet zien van je kind even de aandacht te schenken aan het kindje. Neem het op de arm, op de schouders en knuffel het tot de auto..

  4. Dankjewel voor dit artikel over de eerste dagen bij de kinderopvang. Het is zeker zo dat voor moeders en kinderen zo’n moment best emotioneel kan zijn. Tegelijkertijd weet je dat je kind in handen van professionals is en zal je kind binnen de korste keren vriendjes en vriendinnetjes maken.

    1. Beste Pim,
      dankjewel voor je reactie. Ik denk dat je het artikel niet zo goed hebt gelezen. Het gaat niet alleen over de eerste dagen, maar het gaat erover hoe we met zijn allen de kinderopvang emotioneel veilig kunnen maken. Zodat kinderen zich goed kunnen ontwikkelen. Op jullie opvanglocaties zou je bijvoorbeeld kunnen werken aan vaste leidsters en vaste dagen. Flexibiliteit is in het algemeen niet in het belang van kinderen; ze hebben een vast persoon nodig om zich te kunnen hechten.
      Vriendjes maken is inderdaad een prachtig voordeel van kinderopvang, maar natuurlijk nog niet zo relevant voor baby’s.
      Veel succes met de ontwikkeling van jullie kinderdagverblijf!

  5. Hoi Rachel!
    Wij hebben gekozen voor een gastouder. De oudste is bijna 3 en de jongste bijna 1. Ze gaan er twee keer per week heen. 1 dag per week past oma op! Nog nooit hebben ze een kik gegeven als ik weg ging! Ze zijn daar vanaf dat ze drie maanden oud zijn. Nieuwe mensen, plekken, situaties vinden ze allebei geweldig! De oudste wil nu graag naar school dus na de zomer gaat ze dan nog twee dagdelen per naar de ‘spelenderwijs’. Is er een verband tussen hechting en makkelijk los kunnen laten, makkelijk je kind bij een ander achter kunnen laten?

    1. Hoi Josien,
      dat is zeker mogelijk – goed gehechte kinderen voelen de veiligheid en het vertrouwen om nieuwe plekken te durven ontdekken. Aan de andere kant is protest tegen scheiding van je veilige persoon ook een teken van een goede hechting. Alleen een psycholoog kan vaststellen of je kindjes veilig gehecht zijn, daar ben ik als draagdoekconsulent niet voor opgeleid. Ik kan je alleen voorzien van goede informatie ;-). groetjes en geniet van je kleine avonturiertjes!

  6. Hallo!

    Mijn zoon is overgevoelig en heeft reflux ik draag hem heel veel en ben op
    Zoek naar een kdv waar ze kindjes dragen .. Hoe vind ik die?? Ik kom er geen tegen 🙁

    1. Hoi Shanice,
      wat goed dat je je kindje veel draagt, dat geeft meestal veel verlichting bij reflux! Ik zou je graag helpen, maar het wordt nergens bijgehouden of er kinderdagverblijven zijn waar ze dragen. Als je wilt kun je hier laten weten waar je woont, wie weet heeft er een andere moeder een tip voor je? Wat ik wel voor je kan doen, is contact opnemen met een kinderdagverblijf bij je in de buurt, en wie weet willen zij wel leren hoe ze kindjes kunnen dragen? Ik geef workshops juist ook voor leidsters in de kinderopvang!

    2. Shanice, ik heb begrepen dat je in Landgraaf woont, misschien nog ouders die een tip voor je hebben hier? Je zou ook nog eens rustig in gesprek kunnen gaan bij jouw dagverblijf en uitleggen waarom het voor jouw kindje zo fijn is als het af en toe gedragen wordt. Misschien leven er bepaalde vragen bij de leidsters, of zijn ze bang om bijv. hun rug te zwaar te belasten? Als ze willen neem ik graag een keer contact op om nog wat meer uit te leggen, of ik kan ze in contact brengen met een kinderdagverblijf waar ze wel enthousiast zijn over dragen?
      Het lijkt me heel leuk om een workshop voor ze te verzorgen als ze daar voor openstaan!

  7. Lastig hoor, aan de ene kant wil je het beste voor je kleintje. Aan de andere kant niet meteen de ‘lastige’ nieuwe ouder zijn die geen vertrouwen heeft in de ‘normale gang van zaken’ in het kinderdagverblijf…

    1. Hoi Marianne,
      ja dat herken ik ook wel heel erg, en dat heb ik nu nog steeds. Op de basisschool van onze ene dochter en op de middelbare school van de andere twee hebben wij ook vaak een speciale wens voor onze kinderen. Dat is lang niet altijd makkelijk, ergens heb ik de behoefte om gewoon te zijn en niet op te vallen. Maar dan praat ik mezelf maar weer moed in met de gedachte: als ik niet opkom voor mijn kinderen, wie doet het dan? En het grappige is dat we inmiddels ook de ervaring hebben dat leidsters en leerkrachten het ook wel interessant vinden, en blij zijn dat je betrokken bent bij wat ze doen.

      1. Dat is in ieder geval iets goeds om in gedachten te houden, dat je met een ander inzicht niet noodzakelijk lastig, maar misschien juist als betrokken wordt ervaren. Dat ga ik zeker onthouden!

  8. Hi Rachel, dit bevestigt wat ik al dacht. Ik heb me ook ingelezen, maar voel vooral instinctief dat ik mijn zoontje niet naar de opvang wil brengen. Ik vind het altijd moeilijk uit te leggen naar anderen, omdat het zo gevoelig ligt bij de meeste moeders en vaders, er zijn zoveel meningen .. Maar voor ons werkt het heel goed om ons zoontje lekker thuis te houden en hem zijn eerste stappen te laten maken zonder veel prikkels, veranderingen en stress.
    Het gevolg is wel dat wij ons in bochten wringen om de zorg samen, met de hulp van oma, thuis op te pakken, terwijl we alletwee werken. Het besluit is nu genomen dat ik een periode stop met werken. Even rust creëren thuis voor ons alledrie, Maar vooral voor mezelf om 1 focus te hebben. Het voelt als een opluchting, maar geen enkele situatie is zaligmakend. Alles heeft zijn voors en tegens, maar we hebben gekozen en staan achter deze keuze.
    Voor iedereen veel succes met het maken van een keuze die past bij jou, je partner en je kindje.

    1. Hoi Iris,
      fijn dat jullie een keuze hebben gemaakt die voor jullie nu de beste is. Een ideale oplossing bestaat eigenlijk bijna niet vind ik, je zit toch met het systeem en de vergoedingen enz. die er nu zijn. Hoe is het bijvoorbeeld voor jou om je werk opzij te zetten, mis je het of ben je bang niet meer zo weer terug te kunnen? En kun je je kindje genoeg uitdagingen bieden, zijn er andere volwassenen en kindjes in de buurt om mee te spelen als hij straks wat ouder wordt? Het mooiste zou zijn als je niet zou hoeven te kiezen voor het een of het ander he!

    1. Hoi Pascalle,
      het spijt me als ik je een rotgevoel bezorg, dat was niet mijn bedoeling met deze blog! Kun je aangeven waar het confronterende in zit (en misschien ook in welke regio je woont), en misschien hebben andere moeders ook nog tips voor je?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *